میکرو مارکتینگ (Micromarketing) یا بازاریابی خرد یک نوع استراتژی بازاریابی است که بر یک تارگت مارکت خاص تمرکز دارد. در واقع، در بازاریابی خرد مفهوم بازار نیچ یا بازار جا ویژه مطرح است. رویکرد میکرو مارکتینگ بسیار شبیه به رویکرد بازاریابی هدف است. در این نوع استراتژی بازاریابی، بازاریابان به فکر راه‌های جدیدی هستند که بتوانند بازار هدف خود را از بازار هدف رقبا متمایز سازند.

اگر در فرایند بازاریابی خود از استراتژی میکرو مارکتینگ برای معرفی و عرضه برند خود استفاده می‌کنید، باید دائما تلاش کنید تا علائق تارگت مارکت خود را شناسایی کنید. همچنین، مورد دیگری که باید به آن توجه کنید چیزهایی است که مشتریان شما از آن بیزار هستند. بنابراین، برای رسیدن به یک بازار هدف متمایز و خاص، باید در آن واحد، به علائق و بیزاری‌های مشتریان مورد نظر اهمیت قائل شوید. به این ترتیب، هم مشتری به محصولات و خدمات مورد نظر خود دست پیدا می‌کند؛ و هم شما با فروش برند خود به یک تارگت مارکت وفادار به سود دلخواه خواهید رسید.

موفقیت در میکرو مارکتینگ

جالب است بدانید که بازاریابی خرد در اکثر مواقع با موفقیت همراه است. وقتی شما برای شناسایی مشتریان، نیازها و علائق آنها وقت، انرژی و هزینه صرف می‌کنید، حس ارزشمندی را به آنها القا خواهید کرد. قطعا مشتریان احتمالی شما پس از مشاهده حسن نیت برند شما سعی می‌کند پاسخ این ارزش و احترام را با خرید وفادارانه از محصولات و خدمات شما بدهد. همچنین، وقتی مشتریان احتمالی شما به مشتریان وفادار برندتان تبدیل می‌شوند؛ بیشتر به برند شما حس نزدیکی می‌کنند.

تا الان دریافتیم که داشتن یک بازار هدف خاص و منحصر بفرد پایه و اساس بازاریابی خرد است. اما شاید بخواهید بدانید چطور و با چه ساز و کاری می‌توان چنین تارگت مارکتی را ایجاد کرد. پیشنهاد ما به شما این است که اگر می‌خواهید با میکرو مارکتینگ برند خود را عرضه کنید، از یک مکان جغرافیایی خاص شروع کنید. شما می‌توانید با در نظر گرفتن یک شهر یا محله تارگت مارکت منحصر بفرد خود را تعریف کرده و توسعه دهید. به این منظور می‌توانید از اطلاعاتی مانند کد پستی، وضعیت شغلی و غیره شروع کنید؛ و کم کم به ارزیابی رفتارهای خرید مشتریان خود بپردازید. البته جا دارد بگوییم که چنین رویکردی کمی هزینه بردار است.

طبیعتا وقتی هدف شما خصوصی سازی و سفارشی سازی محصولات و بازار هدف‌تان باشد؛ باید به هزینه‌های آن نیز فکر کرده باشید. البته خبر خوش این است که اغلب به دلیل استقبال مشتریانی که اکنون به لطف تلاش‌های شما خود را خاص و منحصر بفرد می‌بینند، می‌توانید سرمایه اولیه را برگردانید. پس بدون هیچ گونه دلواپسی، منتهی با رعایت اصول و قوانین بازاریابی خرد وارد عمل شوید.

مثال هایی از میکرو مارکتینگ

میکرو مارکتینگ یا بازاریابی خرد

یک مثال بسیار ملموس و عالی از میکرو مارکتینگ آژانس‌ مشاوره املاک و مستغلات است. وقتی شما بتوانید در یک نقطه جغرافیایی خاص، این اعتبار و آوازه را کسب کنید که قادرید در یک رنج قیمتی مشخص، بهترین معاملات را داشته باشید، یعنی که توانسته‌اید به خوبی نیازهای مشتریان خود را بشناسید. این مشتریان در واقع همان افرادی هستند که قدرت خرید املاکی را که شما به آنها پیشنهاد می‌کنید دارند. از این نظر، یک مشاور املاک پس از مدتی قادر خواهد بود نیازها و رفتارهای خرید مشتریان خود را در یک جامعه آماری بزرگ‌تر نیز شناسایی کند. به محض شناسایی یک بازار هدف بزرگ‌تر، مشاور املاک تمام تلاش خود را می‌کند تا املاکی را به مشتریان خود معرفی کند که از دو نظر با نیازهای مشتریان مطابقت داشته باشند:

  1. قیمت
  2. امکانات و تجهیزات

یک مثال دیگر از بازاریابی خرد شرکت‌هایی چون اسنپ و تپسی هستند. امروزه تقریبا همه ما، اپلیکیشن‌هایی چون اسنپ و تپسی را در گوشی‌های هوشمند خود داریم و به کرات از آنها استفاده می‌کنیم. زمانی که به دلایلی چون طرح ترافیک، خرابی ماشین، و یا حتی نداشتن گواهینامه مجبور هستیم از یک نفر دیگر کمک بخواهیم، اسنپ و تپسی به کمک ما خواهند شتافت. اولین بار شرکت اوبر در امریکا، متوجه نیاز به خصوص گروهی از مردم شد. رفته رفته مشتری‌های رضایتمند با معرفی این امکانات به دیگران، باعث شهرت و موفقیت آن شدند. فرهنگ اوبر رفته رفته در سراسر جهان و از جمله کشور ما گسترش یافت. مشتریان برندهایی چون اوبر یا اسنپ به دلیل برخورداری از مزایایی مانند جایزه معرفی و یا کدهای تخفیف باعث شهرت بیش از پیش این برندها شده‌اند.

مزایای میکرو مارکتینگ

1. داشتن یک تارگت مارکت خاص

میکرو مارکتینگ و سایر استراتژی‌های بازاریابی متمرکز در صدد شناسایی و سرمایه گذاری روی یک تارگت مارکت خاص هستند. این بازارهای هدف بر اساس موارد زیر شناسایی و انتخاب می‌شوند:

  1. جنسیت
  2. موقعیت جغرافیایی
  3. سلایق شخصی
  4. قومیت

2. رشد شرکت در گرو رضایت مشتری

بازاریابی خرد با دان پاشی برای گروه خاصی از مشتریان شروع به کار می‌کند. البته این دان پاشی به هیچ عنوان معنی بدی ندارد. وقتی شما بتوانید در اولین دان پاشی، بازار هدف خوبی را برای خود تعیین کنید؛ مدتی نخواهد گذشت که مشتریان به کبوتران جلد برند شما بدل می‌شوند. به علاوه، در نتیجه رضایتی که از تجربه خرید از برند شما داشته‌اند، شما را به دیگران معرفی می‌کنند. به این ترتیب، طولی نمی‌کشد که بازار هدف وفادار شما به طور خودکار گسترده و گسترده‌تر شود.

3. مقرون به صرفگی

بازاریابی خرد و بازاریابی نیچ از بودجه‌هایی کاملا اقتصادی برخوردار هستند. البته این بدان معنا نیست که میکرو مارکتینگ را یک استراتژی بازاریابی بی ارزش و دم دستی تلقی کنیم. اما منهای هزینه‌های خاصی که برای تعریف و شناسایی تارگت مارکت انجام می‌دهید، بازاریابی خرد در مقایسه با بازاریابی کلان مقرون به صرفه‌تر است. کافی است بازار هدف مشخص و محدود خود را با بازار هدف کلی مورد استفاده در بازاریابی کلان مقایسه کنید.

معایب میکرو مارکتینگ

میکرو مارکتینگ مانند دیگر استراتژی‌های بازاریابی از معایب مخصوص به خود برخوردار است. چند مورد از این معایب عبارتند از:

1. وقت گیر بودن

شما در بازاریابی خرد مجبورید زمان زیادی را صرف تعریف و همچنین توسعه استراتژی بازاریابی خود کنید. به طور مثال اگر صاحب یک شرکت هستید، باید زمان زیادی را صرف تعریف و حفظ یک تارگت مارکت قوی و پایدار کنید.

2. هزینه مازاد به ازای هر مشتری جدید

درست است که از نظر هزینه اجرای استراتژی بازاریابی، میکرو مارکتینگ به صرفه‌تر از ماکرو مارکتینگ است، اما شرایط همیشه به این آسانی نیست. در واقع، با توجه به این‌که در بازاریابی خرد، شما تنها با یک گروه کوچک و خاص سر و کار دارید، باید به ازای ورود هر مشتری جدید خود را برای مواجهه با یک میانگین افزایش هزینه آماده سازید.

3. احتمال از دست دادن بازار هدف

با توجه به این که در بازاریابی خرد فقط یک گروه خاص را به عنوان تارگت مارکت انتخاب می‌کنیم، ممکن است گروه‌های دیگر را از دست بدهیم. به طور مثال ممکن است زمانی که درگیر شناسایی و رسیدگی به بازار هدف آ هستید، بازار هدف ب که بسیار به صرفه‌تر است از دست شما در برود.

میکرو مارکتینگ یا بازاریابی خرد

نتیجه گیری

بازاریابی خرد یا میکرو مارکتینگ یکی از فعالیت‌های  مهم در عرصه بازاریابی است. در واقع، می‌توان این شیوه بازاریابی را شخصی‌ترین استراتژی بازاریابی تلقی کرد. در بازاریابی خرد، هدف اصلی تأکید و تمرکز بر یک تارگت مارکت مشخص و متمایز است. شما برای مشخص کردن این بازار هدف می‌توانید افراد را از نظر منطقه جغرافیایی، شرایط شغلی، و رفتارهای خرید دسته بندی کنید. در هر صورت، بازار هدف شما باید از بازار هدف رقیب متفاوت بوده و این حس سفارشی و خاص بودن را هم به برند شما و هم به مشتریان بدهد. در کل، با این که میکرو مارکتینگ در مقایسه با ماکرو مارکتینگ پروژه هزینه بردارتری است، سود نهایی آن خستگی را از تن شما در خواهد کرد.