سواد مالی چیست؟ – 5 مولفه اصلی سواد مالی کدامند؟

یکی از مفاهیمی که امروزه با آن سر و کار داریم، مفهوم سواد مالی است. به طور کلی سواد مالی عبارت است از داشتن دانش و درک کافی درباره مفاهیم مالی و روش های موجود و همچنین استفاده از این دانش برای حل مشکلات مالی موجود است. با داشتن سواد مالی کافی شما می توانید به راحتی درباره امور مالی شخصی خود فکر کرده و قبل از تصمیم گیری تمامی گزینه های موجود را بررسی کرده و در نهایت بهترین آنها را انتخاب نمایید.

در واقع با داشتن سواد مالی شما علاوه بر اینکه درک خوبی درباره تئوری ها و مفاهیم موجود در این حوزه پیدا می کنید، می توانید از این دانش در اقدامات خود در زمینه مدیریت مالی نیز به شکلی کاربردی استفاده نمایید. هر فردی نیاز دارد که در خصوص امور مالی دانش کافی داشته و در راستای تقویت سواد مالی خود گام بردارد. در غیر این صورت نمی تواند در زمینه مدیریت مالی عملکرد مناسبی را داشته باشد. چرا که بدون داشتن سواد مالی تصمیماتی که فرد گرفته و اقداماتی که در راستای همان تصمیمات خواهد داشت، مناسب نبوده و نمی تواند موفقیت لازم را به همراه داشته باشد.

آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان

با توجه به ضرورت کسب سواد مالی همواره توصیه می شود از همان سنین پایین آموزش سواد مالی و مهارت های مربوط به آن را در دستور کار قرار دهید. با آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان شما مدیریت پول را یک مهارت اصلی به شمار می رود را به آنها آموزش می دهید. در واقع به آنها کمک می کنید تا بتوانند رابطه میان درآمد، هزینه کردن و صرفه جویی را به خوبی درک کنند و بتوانند به شکلی موثر پول های خود را مدیریت کنند. در حالی که بیشتر افراد تصور می کنند که برای کسب سواد مالی باید تحصیلات آکادمیک داشت، اما واقعیت این است که شما می توانید در خانه و با روش هایی موثر نحوه استفاده صحیح از پول را به فرزندان خود آموزش دهید.

شما می توانید به عنوان والدین آنها این آموزش ها را در خانه و در پایه ای ترین حالت ممکن ارائه دهید. به عنوان مثال می توانید شمارش پول را با آنها تمرین کنید یا حتی خانه خود را یک فر وشگاه بزرگ در نظر بگیرید و با دادن پول واقعی به آنها نحوه خرید از فروشگاه را به آنها آموزش دهید. با این کار آنها می توانند متوجه تفاوت ارزش اشیا مختلف شوند و در کنار آن مهارت های ریاضی مورد نیاز در مدریت مالی مثل جمع و تفریق را بارها و بارها تمرین کنند.

در ادامه نیز می توانید آنها را به فروشگاه ببرید تا بتوانند یک خرید کامل واقعی را نیز تجربه کنند. شاید به نظرتان این کار کمی زمان بر باشد اما نتیجه آن در بلند مدت و در زندگی آینده فرزندان شما مشهود خواهد بود.

اگر هم تصور می کنید که فرصت کافی برای انجام کارهای عنوان شده را ندارید، می توانید آموزش های سواد مالی برای کودکان و نوجوانان که در فضای مجازی به صوت گسترده قرار گرفته یا کلاس هایی که توسط آموزشگاه های فعال در این حوزه تشکیل می شوند، استفاده نمایید. در نظر داشته باشید یادگیری مولفه های سواد مالی مثل مهارت های ریاضی یا ارزش گذاری می تواند به کودکان شما در زمینه مدیریت مالی کمک شایانی کند.

اهمیت سواد مالی

در گذشته از پول نقد برای انجام خریدهای روزانه استفاده می شد. اما امروزه پول نقش اساسی تری را در زندگی افراد ایفا می کند و در صورت نداشتن سواد مالی لازم نمی توان به شکلی مناسب در ای مسیر پیش رفت. بسیاری از افراد در کنار مدیریت مالی شخصی برای گذراندن زندگی به سبکی ایده آل، بخشی از درآمد خود را برای سرمایه گذاری ذخیره می کنند. به همین دلیل نیاز است که با داشتن درک کافی در مسیر مدیریت مالی به شکل درستی گام برداشته شود.

در واقع با داشتن سواد مالی شما یاد می گیرید:

1. چگونه درآمد خود را بودجه بندی کنید

شما به خوبی می آموزید که چه زمانی خرج کرده، چه وقت صرفه جویی نموده و به چه شکلی بدهی های خود را تسویه و بخشی از درآمد خود را پس انداز کنید. در واقع بودجه بندی اولین گامی است که شما باید در راستای درک صحیح مدیریت پول بردارید.

2. چگونه بدهی های خود را مدیریت کنید

فردی که از دانش مالی بالایی برخوردار است می داند که به چه شکلی قرض یا وام بگیرد و در ادامه نیز به چه شکلی آن را پس بدهد. به عنوان مثال زمانی که شما سواد مالی بالایی داشته باشید، در زمان گرفتن وام می توانید متوجه نقش مهم نرخ بهره و شرایط وام های مختلف شده و به راحتی آنها را با یکدیگر مقایسه کنید.

3. چگونه بخشی از درآمد خود را پس انداز کنید

یک راه بسیار مناسب برای جلوگیری از نیاز به قرض یا وام گرفتن، پس انداز کردن است. فردی که سواد مالی بالایی دارد می تواند هزینه های خود را به شکلی مدیریت کند که بخشی از آن پس انداز شده و در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار بگیرد.

4. برای دوران بازنشستگی برنامه ریزی کنید

در کنار پس انداز برای مواقع اضطراری شما باید بتوانید به صورت همزمان برای بلند مدت و برای دوران بازنشتگی خود نیز پس انداز داشته باشید. چیزی که می تواند در این زمینه به شما کمک کند، داشتن سواد مالی است.

دانش آموزان آموزه‌های بسیاری در موارد گوناگون را توسط خانواده و مدرسه کسب می‌کنند. مربیان هم همواره در کنار آنان تلاش می‌کنند تا طیف گسترده‌ای از مطالعات را در برنامه درسی آنان جای دهند و آنان را برای زندگی آینده آماده کنند. با این وجود یک مولفه اصلی در زندگی وجود دارد که دانش آموزان اطلاعات کافی‌ در رابطه با آن در طول تحصیل کسب نمی‌کنند و آن هوش مالی یا سواد اقتصادی است.

5 مولفه سواد مالی

ثابت شده است دانش‌آموزانی که این هوش و دانش را کسب کنند در بزرگسالی به مراتب زندگی اقتصادی بهتر و چشمگیرتری نسبت به دیگران خواهند داشت. این دوره ها تاثیر مستقیمی بر توانایی آنان در تصمیم گیری‌های مالی دارد و به آنان کمک می‌کند تا تصمیمات عاقلانه‌ای داشته باشند. بعلاوه، آن دسته از دانش آموزانی که دوره‌های مالی شخصی را بگذرانند، احتمال بیشتری نسبت به سایرین برای نحوه پس انداز و بودجه بندی درست و هوشمندانه دارند و توانایی سرمایه گذاری کردن را پیدا خواهند کرد.

برای اینکه سواد مالی را به دانش آموزان خود آموزش دهید لازم است آنان را با پنج مفهوم اصلی زیر که برای بهبود سواد مالی موثر است آشنا کنید. به آنان اطمینان دهید که با تمرین مداوم می‌توانند تسلط کافی بر این موضوعات پیدا کنند و یادگیری این آموزه‌ها در طول کل عمرشان مفید خواهد بود.

1. بودجه بندی

یکی از ارکان سواد مالی داشتن برنامه‌ای است که به آن متعهد باشید و بر اساس آن، درآمدها و هزینه‌هایتان را کنترل کنید. بودجه بندی و حفظ آن، از جمله راه‌های کنترل منابع مالی است. در دنیای امروز با گسترش اینترنت و  وب سایت‌ها و برنامه‌های فعال در این حوزه، ساده‌ترین راه برای ایجاد بودجه بندی متناسب با درآمد و نیازهایتان استفاده از سایت‌هایی چون Mint.com است که به شما کمک می‌کند تا درآمد و مخارج خود را مدیریت کنید. به لطف این ابزارهای کاربرپسند، اکنون عموم افراد می توانند پیگیر امور مالی و هزینه‌های زندگی خود بوده و در صورت استفاده صحیح از آنها بتوانند باعث بهبود کیفیت شرایط اقتصادی و زندگی خود شوند.

بدون پیگیری بودجه و داشتن یک برنامه مالی صحیح بسیار دشوار است که به درآمد و مخارج خود نظم دهید و پاسخگو باشید که درآمد خود را در ماه صرف چه مواردی می‌کنید و چگونه می‌توانید آن را کنترل کنید. بنابراین تسلط بر مبانی بودجه بندی تا جای ممکن برای افراد تازه واردی که قصد دارند هوش مالی را فرا گیرند لازم است.

2. درک نرخ بهره

اگرچه ممکن است شما با مفاهیم ریاضی آشنا باشید اما لازم است آن را در جنبه‌های دیگر مانند محاسبه نرخ بهره هم درک کنید. زیرا می‌تواند به شما در صرفه جویی بیشتر کمک کند. شما هنگام وام گرفتن با دانستن و محاسبه نرخ بهره وام متوجه خواهید شد که چه مقدار پول را در چه مدت زمانی علاوه بر اصل پول باید بپردازید. بی شک این موضوع در تصمیم گیری‌های مالی شما تاثیر گذار خواهد بود و می‌تواند به شما کمک کند که چه منابع پولی را به زندگی خود اضافه کنید و از اضافه کردن کدام یک صرف نظر کنید. دانش آموزان خود را با این مفاهیم ریاضی آشنا و از ابتدای راه به آنان آموزش داده و برای زندگی آینده آنها را آماده کنید.

3. اولویت بندی صرفه جویی

بدیهی است که صرفه جویی یک جنبه مهم و ضروری‌ برای حفظ وضعیت مالی و دستیابی به خواسته‌های بزرگتر است اما اکثر دانش‌آموزان این جنبه را به آن اندازه که باید در اولویت قرار نمی‌دهند و اطلاعات درستی در رابطه با اهمیت آن ندارند. برای بزرگسالان، نادیده گرفتن مواردی مانند مستمری پس از بازنشستگی به دلیل آنکه بسیار دور به نظر می‌رسد بسیار آسان است اما یادگیری زود هنگام پس انداز می‌تواند به همه ما در کسب دانش، تمرین و مجموعه مهارت‌هایی که در کل زندگی خود استفاده خواهیم کرد کمک کند.

مبتدیان می‌توانند برای یادگیری این مفهوم و اجرای آن، پس انداز را با ساده‌ترین حالت ممکن شروع کنند. مانند پس انداز پول برای خرید کالایی که همیشه قصد داشتند آن را داشته باشند. رسیدن به هدف، آنان را تشویق خواهد کرد که از برخی خواسته هایشان بگذرند و با صرفه جویی پول خود را پس انداز کنند. این تمرین، صبر و کوشش زیادی را می‌طلبد اما نگران نباشید زیرا درس‌های بزرگی برای آنها خواهد داشت.

4. تله چرخه اعتبار – بدهی

از دست دادن اعتبار مالی بسیار آسان‌تر از به دست آوردن دوباره آن پول است. بسیاری از دانش‌آموزان این موضوع را نمی‌دانند و درک صحیحی از این موضوع ندارند که بازیابی اعتبار مالی چقدر دشوار است، تازه قبل از اینکه خیلی دیر شود! به همین دلیل کسب دانش در مورد بدهی قبل از اینکه حتی برایشان پیش بیاید بسیار حائز اهمیت است.

اعتبار اگر به درستی مدیریت شود می تواند ابزاری مفیدی برای رسیدن به یک زندگی ایده‌آل باشد. تصمیم گیری‌های عجولانه در هنگام جوانی می‌تواند هزینه‌های بسیار سنگینی حتی تا دوران میانسالی داشته باشد بنابراین لازم است که در اسرع وقت مفاهیم و ابزارهای مالی را به طور کامل فرا گیرید.

5. ایمنی و مشکلات سرقت اطلاعات

در عصر حاضر اهمیت معضل سرقت اطلاعات با دیجیتالی و اینترنتی شدن همه چیز روز به روز درحال افزایش است. اکنون اطلاعات مالی شما نسبت به کلاهبرداری آسیب پذیرتر از هر زمان دیگر است. برای جلوگیری از فاش شدن اطلاعات محرمانه خود، لازم است اقدامات پیشگیرانه برای حفاظت از رمز عبور و محدود کردن میزان اطلاعاتی که به صورت آنلاین به اشتراک گذاشته می‌شود صورت دهید که این اقدامات باعث حفظ حساب‌های شما و مانع از بوجود آمدن خسارت می شود. برای اینکه از چنین تهدیدهایی ایمن بمانید، روش‌های محافظت از آن را آموزش ببینید و به بهترین نحو ممکن از سرمایه ها و اطلاعات مالی خود محافظت کنید.

معرفی کتاب های سواد مالی

کتاب ها در افزایش سطح سواد مالی شما نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند. تاکنون نویسندگان بسیاری در زمینه سواد مالی و مدیریت درست پول کتاب نوشته اند که برخی از آنها با استقبال بیشتری رو به رو شده اند. در ادامه قصد داریم به معرفی کتاب های سواد مالی که در میان مردم با اقبال زیادی مواجه شده اند، بپردازیم. برخی از این کتاب ها عبارتند از:

کتاب ثروتمندترین مرد باب، نوشته جورج سیموئل

این کتاب برای افراد جوانی که می خواهند به امنیت مالی دست پیدا کنند، بسیار مناسب می باشد.

کتاب راهنمای سرمایه گذاری Bogleheads نوشته جان سی باگل

این کتاب برای کسانی که به تازگی وارد مسیر سرمایه گذاری شده اند و می خواهند دانش خود را درباره استراتژی های سرمایه گذاری و برنامه ریزی مالی تقویت کنند انتخاب خوبی است.

هوش مالی اثر کارن برمن

در این کتاب صورت مالی، مفهوم و نحوه استفاده از آنها به شکلی دقیق و موثر آموزش داده شده است. با این کتاب شما به معنای واقعی یاد می گیرید که اعداد حقیقتا چه معنایی دارند.