
اعتماد به نفس
زبان بدن
8 ویژگی زبان بدن افراد با اعتماد به نفس بالا
اگر به دنبال حقیقت هستید، لازم نیست به کلمات گوش کنید. بلکه تنها توجه به زبان بدن گوینده کفایت میکند تا حقایق ناگفتنی را بازگو کند.
بهاوش چهاتبار
هنگام سخن گفتن، تنها کلام ما نیست که اهمیت مییابد، بلکه زبان بدن ما نیز بسیار حائز اهمیت است. از حالات چهره گرفته، تا ژست کلی بدن، و ارتباط چشمی و … همه و همه به حقیقتی که در حال بیان آن هستیم چیزی اضافه میکنند. به طور مثال، زمانی که مضطرب هستید، قطعا حالات چهره و بدن شما این پیام را به مخاطب القا خواهند کرد؛ حتی اگر سخنانتان چیز دیگری باشند.
همانطور که واقف هستید، زبان بدن یکی از ملزومات اساسی برای موفقیت در امر سخنرانی عمومی است. به طور کلی، نشانههای غیر کلامی ای که شما به نمایش میگذارید بر موارد زیر تأثیر بسزایی خواهند داشت:
- نحوه انتقال پیام به مخاطب
- میزان تعامل مخاطب با سخنان شما
- نظر مخاطب در مورد شخص شما
بنابراین، حتی اگر بهترین متن سخنرانی تاریخ را هم آماده کرده باشید، تا زمانی که فعالانه و پویا و همراه با زبان بدن به سخنرانی نپردازید، تأثیری در ذهن مخاطب نخواهید داشت.
تمرین برای تقویت و بهبود زبان بدن نه تنها تأثیرگذاری شما بر مخاطبین را افزایش میدهد، بلکه نظر شما را در مورد پدیده سخنرانی عمومی نیز به کل تغییر خواهد داد. اگر به سخنرانی علاقمندید یا به هر دلیلی مایلید که تأثیر کلامتان از امروز دو چندان شود، این مطلب را از دست ندهید. در ادامه قصد داریم شما را با هشت مولفه اصلی یک سخنرانی با اعتماد به نفس که تنها با زبان بدن ممکن است آشنا سازیم.
-
ژست قدرت بگیرید
شاید بپرسید به چه دلیل؟ در سال 2011، چند مددکار اجتماعی امریکایی مانند ایمی کادی، دانا کارنی و اندی یاپ این ایده را مطرح کردند که وقتی افراد ژست قدرتمندی به خود میگیرند، در واقع احساس قدرت نیز به آنها دست خواهد داد. بر اساس تئوری این سه نفر، زمانی که بدن خود را در چنین ژست و وضعیتی قرار میدهید، سطح هورمون تستوسترون –هورمون قدرت و سلطه گری- افزایش و سطح هورمون کورتیزول –هورمون استرس- بدن کاهش خواهد یافت. بنابراین اگر بدن خود را در وضعیت یک فرد با اعتماد به نفس قرار دهید و وانمود کنید که قدرتمند هستید، این احساس نیز بر شما مستولی خواهد شد. به نظر نمیرسد کسی از قدرت بدش بیاید.
شما میتوانید به روشهای زیر ژست قدرت به خود بگیرید:
- شانههایتان را عقب دهید و صاف بایستید، در حالی که پاهایتان کمی از هم فاصله داشته باشند.
- شانههای خود را از هم دور تصور کنید و حد فاصل بین آن دو را مرکز آرامش در نظر بگیرید.
- دستان خود را در دو طرف بدن قرار داده تا بتوانید در صورت لزوم حرکات مختلف را با آنها انجام دهید.
- حتی الامکان با مخاطب ارتباط چشمی داشته باشید. مثلا اگر در یک سالن بزرگ هستید، سعی کنید دائم چشمان خود را به گوشه گوشه سالن بگردانید تا همه مخاطبین متوجه شوند که به آنها اهمیت میدهید.
-
ارتباط چشمی
زمانی که با مخاطب خود ارتباط چشمی برقرار میکنید، به او احساس ارزش و اهمیت بیشتری خواهید داد. این امر سبب میشود او با دقت بیشتری به شما گوش داده و برایتان احترام بیشتری قائل شود؛ چرا که خودش این احساس اهمیت احترام را از شما گرفته است. ارتباط چشمی همچنین باعث افزایش اعتماد بین طرفین مذاکره میشود. حتما میدانید که افراد دروغگو معمولا توی چشم دیگران نگاه نمیکنند یا نگاه خود را میدزدند.
زبان بدنی که نشان از اعتماد به نفس شما باشد، همچنین این سیگنال را به طرف مقابل میدهد تا بازخورد لازم را به شما ارائه کند. آسانترین شیوه برای دریافت بازخورد از مخاطب این است که حین سخنرانی با آنها ارتباط چشمی برقرار کنید. بدین ترتیب خواهید دانست که آیا به سخنان شما گوش میدهند یا خیر؛ همچنین از حالت چهرهشان متوجه علاقمندی، خستگی، بیحوصلگی، شادی، خشم و دیگر احساسات آنها خواهید شد. زمانی که این بازخوردها را دریافت کردید، میتوانید تغییرات لازم را در شیوه سخنرانی خود اعمال کنید. اما تصور کنید که ارتباط چشمی وجود نداشت؛ آنگاه ممکن بود تا پایان وقت سخنرانی، متوجه اشتباه خود نشوید.
برای برقراری ارتباط چشمی مناسب با مخاطبین از سه روش زیر استفاده کنید:
- وقتی برای جمع کثیری از افراد سخنرانی میکنید، 4 ثانیه یا بیشتر به هر کدام از حضار نگاه کرده و سپس سراغ نفر بعدی بروید.
- حرف Z زبان انگلیسی را در نظر بگیرید و برای ارتباط چشمی با حضار الگوی این حرف الفبا را دنبال کنید. یعنی به طور مساوی به هر چهار گوشه سالن توجه نشان دهید. البته دقت کنید که در هر بار استفاده از الگوی Z فقط روی یک دسته خاص از حضار تمرکز نکنید؛ در واقع شما باید در تلاش باشید تا با حداکثر افراد حاضر در سالن سخنرانی ارتباط چشمی برقرار کنید.
- وقتی تنها یک مخاطب دارید و یا قصد دارید پاسخ سوال یک گروه خاص از مخاطبین را بدهید، 9تا 10 ثانیه ارتباط چشمی کفایت میکند. سپس میتوانید نگاه خود را از طرف مقابل بردارید تا او معذب نشود یا شما را فردی تحمیلگر تلقی نکند.
-
حرکات دست
وقتی به درستی از قسمتهای مختلف دست، ساعد و انگشتان و کف آن استفاده کنید، این حس به مخاطب شما منتقل میشود که آرام و با اعتماد به نفس کافی هستید. حرکات بدن بر تأثیر گذاری سخنان شما و همچنین باورپذیری و اصالت آنها میافزایند. ما در ارتباطات انسانی خود به حرکات دست وابستهایم؛ چرا که تنها از این طریق است که میتوانیم عواطف و احساسات خود را به دیگران منتقل کرده و احساسی را در آنها برانگیزیم.
یکی از مهمترین مولفههای زبان بدن اشخاص با اعتماد بنفس استفاده صحیح از حرکات دست است. بر عکس این موضوع نیز صادق است؛ چرا که وقتی استرس و اضطراب زیادی داریم، دستان ما به خوبی گویای احوال ما هستند.
چطور مثل یک فرد با اعتماد به نفس بالا، از دستهای خود استفاده کنیم؟
- دستان خود را ابزار قصه گویی فرض کنید. کافیست هر فعلی را که در کلام خود به کار میبرید، با دستهایتان به نمایش بگذارید.
- زیاده از حد دستان خود را تکان ندهید. سعی کنید هرزگاهی که لازم است دستهای خود را حرکت بدهید؛ به خصوص زمانی که از افعال حرکتی استفاده میکنید. در کل، دقت کنید که حرکاتتان قدرتمند و قطعی باشند.
- در آغاز دستهای خود را به صورت خنثی، در امتداد بدن قرار دهید تا با جریان طبیعی سخنرانیتان شروع به حرکت کنند.
- برای القای مفاهیمی نظیر اعداد و موقعیتهای مکانی میتوانید از حرکات نمادین استفاده کنید. به طور مثال برای اشاره به عدد 2، دو انگشت خود را بالا بیاورید و یا وقتی میخواهید از توقف کردن صحبت کنید، دست خود را به علامت ایست به سمت جلو بالا بیاورید.
- برای بیان مفاهیم مختلف مثل طول، عرض و ارتفاع و … دستان خود را کش و قوس دهید.
- برای بیان عواطف و احساسات مختلف دستهای خود را در جهات مختلف تکان دهید. مثلا اگر خواهشی از مخاطبین خود دارید، دو دست را در هم قفل کنید.
- چنانچه سخنرانیتان با تصاویر و دیگر جلوههای بصری همراه است با حرکت دست یا چشم مخاطبین را دعوت به تماشا کنید.
- تنها به حرکت یک بخش خاص از بدن خود اکتفا نکنید. از دست، پا، صورت، و … به یک اندازه استفاده کنید.
-
راه رفتن
وقتی روی سن راه میروید نه تنها اعتماد به نفس بیشتری از خود به نمایش میگذارید، بلکه این حس را به مخاطبین القا میکنید که تک تک آنها را در نظر دارید و به آنها توجه میکنید.این که بتوانید به تمام محیط اطراف خود تسلط داشته باشید، حاکی از قدرت و توانمندی بالای شماست. به ویژه وقتی در نقشهای مدیریتی و رهبری سخنرانی میکنید، این شیوه بسیار تأثیرگذار است. زبان بدن شما هرچه قویتر باشد، شما را پویاتر و جذابتر جلوه خواهد داد. بنابراین مخاطبین علاقه بیشتری به توجه به سخنرانی شما داشته و با اعتماد بیشتری پیامهایتان را دریافت میکنند.
چظور در جریان سخنرانی با اعتماد به نفس روی صحنه راه برویم؟
- سعی کنید به هر قسمتی از صحنه که قدم میگذارید، حداقل 3 دقیقه مکث کنید. نه این که هر 30 ثانیه یک بار، موضع خود را تغییر داده و مخاطبین را گیج و سردرگم کنید.
- با تغییر مکان خود روی صحنه، موضوع سخنان خود را نیز تغییر دهید.
- وقتی سوالی مطرح میکنید یا قصد دارید به نکته مهمی اشاره کنید، حتما به سمت مخاطبین گام بردارید.
- وقتی از یک طرف صحنه به طرف دیگر آن میروید، به هیچ عنوان به مخاطبین پشت نکنید. این کار علاوه بر این که دور از ادب است، ارتباط شما با مخاطبین را نیز مختل میکند.
- وقتی در یک نقطه ایستادهاید، لی لی نخورید یا نلغزید. یا اصلا حرکت نکنید، و یا اگر حرکت میکنید مکان خود را کاملا تغییر دهید.
-
حالات چهره
اصولا ما انسانها با حالات چهره یکدیگر ارتباط قوی ای برقرار میکنیم. با نگاه کردن به حالات چهره افراد میتوانیم از عواطف و نیات آنها آگاه شویم. بازیگران تئاتر را در نظر بگیرید که با حرکات صورت خود دنیایی از معنا و مفهوم را به تماشاچیان حاضر در سالن انتقال میدهند.
شما میتوانید حالات چهره خود را رصد کنید. به طور مثال میتوانید از حالات مختلف صورت خود فیلم گرفته و متوجه نقاط قوت و ضعف خود شوید. تمرین کنید تا با صورت خود حالاتی چون شادی، غم، خشم، شگفتی و … را به نمایش گذارید. صورت شما باید بازتابی از داستانی باشد که قصد گفتنش را دارید. اگر میخواهید بدانید چطور، به موارد زیر دقت کنید:
- اگر میخواهید نشان دهید که شوکه شدهاید و یا گیج هستید، ابروهای خود را بالا ببرید.
- برای نمایش خشم و نگرانی اخم کنید.
- برای ابراز شادی و شعف کافیست لبخند بزنید.
- برای بیان ناراحتی و اندوه، کمی اخم کنید و گوشه لبتان را پایین بیاورید.
-
عادات مخرب را دور بریزید
گاهی اوقات بر حسب عادات، دست به حرکاتی عصبی میزنیم که مخاطب را از موضوع سخنرانی منحرف کرده و باعث ناراحتی او خواهد شد. همه ما برخی از این عادات را داریم. این که به طور ناخودآگاه، به دفعات مکرر از کلماتی چون “خب”، “و”، “اوم” و … استفاده میکنیم یا با موها و لباسمان ور میوریم و یا دائم دستمان را توی جیبمان میکنیم.
برای ترک این عادت که تأثیر سوئی بر زبان بدن دارد، بهتر است از شیوههای زیر استفاده کنید:
- از خود فیلم بگیرید تا متوجه عادات مخرب و ناپسند خود شده و آنها را ترک کنید.
- در صورت امکان، از یک دوست قابل اعتماد بخواهید عادات شما را برایتان بازگو کند.
- وقتی متوجه عادات بد خود شدید، سعی کنید در زندگی روزانه خود تمرین کرده و آنها را ترک کنید. اگربتوانید در مقیاس کوچک این عادات را ترک کنید، رفته رفته در مقیاس بزرگ و در مقابل سیل عظیمی از مخاطبین نیز قادر به ترک آن خواهید بود.
-
تنفس صحیح
هرچند مخاطب قادر به مشاهده عمل تنفس شما نیست؛ اما بد نیست بدانید که تنفس صحیح نقش بسیار بسزایی در افزایش اعتماد به نفس شما دارد. شما میتوانید با تنفس آرام و منظم میزان استرس خویش را کاهش داده و احتمال برگشتن به عادات عصبی، یا حرکات اضافی و نامناسب را به حداقل برسانید. نفس عمیق و آرام این امکان را به شما میدهد تا سخنرانی خود را با سرعت و تن صدایی مناسب پیش ببرید. در نتیجه ضمن این که خودتان اعتمادبه نفس بیشتری خواهید داشت، مخاطب نیز چنین تصوری در مورد شما پیدا خواهد کرد.
برای تنفس صحیح در جریان سخنرانی:
- پیش از شروع جلسه سخنرانی، چند تمرین تنفس انجام بدهید؛ صدای خود را گرم کرده و ریههایتان را از هوا پر کنید. به آهستگی، به مدت 3 ثانیه هوا را داخل بکشید و به مدت 4 ثانیه آن را بیرون دهید. آنقدر این تمرین را انجام دهید تا احساس آرامش پیدا کنید.
- یادتان باشد که همیشه برای انجام این تمرین بایستید تا ریههایتان به طور کامل باز شوند.
-
روی صدایتان کار کنید
همانطور که میدانید گفتار شما از بعدهای فیزیکی بدن شماست، بنابراین زبان بدن تأثیر بسیار مهمی روی صدای شما خواهد داشت. یعنی شما با زبان بدنی که با صدایتان سازگار باشد، میتوانید کاری کنید که پیامتان به بهترین نحو به مخاطب القا شود.
آلبرت مهرابیان تحقیقات زیادی در رابطه با پیامهای کلامی و غیرکلامی انجام داده است. یافتههای او سالها با نام “قانون55-38-7” بر سر زبانها بوده است. بر اساس این قانون، کلام 7% از معنا را میرساند؛ در حالیتن صدای ما 38% و زبان بدن ما 55% از پیامی را که مخاطب به یاد خواهد داشت القا میکند.
زمانی که هر سه عنصر کلام، تن صدا و زبان بدن را به خوبی با هم ترکیب کنید، مخاطب ارتباط و تعامل بیشتری با شما برقرار خواهد کرد. پس یادتان باشد که زبان بدن شما باید در خدمت تأثیر گذاری بیشتر صدای شما و تأکید بر پیامی باشد که قصد دارید انتقال دهید.
برای تقویت تن صدای خود چه کنیم؟
- فرض کنید یک سیم روی سر شما قرار دارد که به آرامی در حال کشیده شدن است. این کشش باعث میشود ستون مهره شما به سمت بالا کشیده شود، هوای بیشتری وارد قفسه سینهتان شده و ریهتان پر شود. در نتیجه صدای شما از کیفی بهتری برخوردار میشود.
- فیلم چند سخنرانی خوب و بد را تماشا کنید تا متوجه نقاط ضعف و قوت آنها بشوید.
- تن صدایتان را بالا و پایین کنید. شما میتوانید با استفاده از اپلیکیشن VirtualSpeech نیز این تمرین را انجام دهید.
همانطور که میدانید بیشتر حرکات و زبان بدن ما غیر ارادی هستند؛ به همین دلیل بعضا برایمان سخت است که عادات دیرینه خود را ترک کنیم. اما اگر میخواهید فن بیان عالی داشته باشید و یک سخنران موفق باشید، باید به طور کامل به زبان بدن خود نیز مسلط باشی. البته منظور این نیست که آنقدر غرق زبان بدنتان شوید که از سخنان خود منحرف شده و افسار کلام را از دست بدهید.
برای این که بتوانید زبان بدن خود را تقویت کنید و به یک فرد با اعتماد به نفس بالا تبدیل شوید، باید این مهارت را با تمرین زیاد کسب کنید. این تمرین باید به صورت روزانه و در پایهایترین عادات زندگی روتینشما انجام شود تا کم کم بخشی از وجود شما شود.
زبان بدن بر دیدگاه دیگران دربارهی ما تاثیر میگذارد.
مطالعه مواردی در این زمینه می تواند بسیار کمک کننده باشد.
با دیدگاه شما موافقم
مطالب مربوط به زبان بدن خیلی جذاب هستن
I like this site because so much useful material on here :D. Evania Cornelius Clift
Good post. I will be experiencing some of these issues as well.. Cora Paten Macnair
You have observed very interesting points! ps nice internet site. Emylee Ulberto Cila
من از این تکنیک تنفس صحیح استفاده کردم و قبل از سخنرانی یا ارائه مطلب خیلی به آدم کمک می کنه
مطلب بسیار مفید و کمک کننده بود حتما استفاده خواهم کرد.